Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, tính đến thời
điểm ngày 15/8/2018, số lượng đội ngũ giáo viên mầm non, phổ thông toàn
quốc có 1.161.143 giáo viên mầm non, phổ
thông. So với nhu cầu sử dụng theo định mức quy định, số giáo viên còn
thiếu sau khi đã được giao thêm biên chế để tuyển dụng là: 75.989 người.
Do
tình trạng thiếu giáo viên, một số nơi đã hợp đồng giáo viên ngoài
chỉ tiêu biên chế được giao không đúng với quy định hiện hành như: Krông Pắk
(Đắk Lắk), Cà Mau, Hà Nội (Thanh Oai), Phú Yên, Quảng Ngãi, Hà Tĩnh, Hải
Dương, Thanh Hóa, Quảng Trị và một số địa phương khác.
Về
công tác tuyển dụng, sử dụng giáo viên, tại Phiên giải trình về thực hiện chính
sách pháp luật trong tuyển dụng, sử dụng đội ngũ giáo viên và tổ chức Kỳ thi
trung học phổ thông quốc gia, một số đại biểu, chuyên gia cho rằng, hiện nay
phương thức, nội dung, chỉ tiêu tuyển dụng nhà giáo còn
nhiều bất cập.
Đối
với các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông công lập, việc tuyển dụng nhà giáo
chủ yếu do cơ quan quản lý nhà nước theo thẩm quyền thực hiện (Ủy ban nhân dân
cấp huyện đối với cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học, trung học cơ sở; Ủy ban
nhân dân cấp tỉnh đối với cơ sở giáo dục trung học phổ thông và cơ sở giáo dục
trực thuộc).
Gần đây, ngành giáo dục cũng gặp không ít khó khăn trong
việc thực hiện Nghị định số 108/2014/NĐ-CP ngày 20/11/2014 của Chính phủ về
chính sách tinh giản biên chế.
Thời
gian qua, số lượng giáo viên giảm chủ yếu là do nghỉ chế độ hưu, chuyển công
tác, dẫn đến những khó khăn, lúng túng cho cơ sở giáo dục trong việc sắp xếp
giáo viên khi chỉ được tuyển mới bằng 50% số giáo viên đã giảm (có những bộ
môn, mỗi trường chỉ được phân bổ từ 1 đến 2 giáo viên).
Giải
trình về những tồn tại trong việc tuyển
dụng, sử dụng đội ngũ giáo viên; nhất là tình trạng thừa thiếu giáo
viên vấn đề này, đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, từ năm 2015, sau khi
có Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày 17/4/2015 của Bộ Chính trị “về tinh giản biên
chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức”, hầu hết các tỉnh không
được giao thêm biên chế mặc dù số học sinh trong thời gian qua vẫn tăng.
Do
vậy, đã có một số địa phương thực hiện việc tuyển dụng đội ngũ không đúng các
quy định hiện hành, đặc biệt là việc hợp đồng ngoài chỉ tiêu biên chế được giao
đối với giáo viên các cấp học, nhiều nhất là đối với cấp học mầm non, tiểu học.
Không
chỉ vậy, việc phân cấp tại địa phương trong công tác tuyển dụng, sử dụng đội
ngũ nhà giáo còn nhiều bất cập vì hầu hết ở các địa phương, cơ quan chuyên môn
là sở Giáo dục và Đào tạo, phòng Giáo dục và Đào tạo không phải là đơn vị chủ
trì, đầu mối về tuyển dụng giáo viên nên không chủ động trong việc điều tiết số
lượng, cơ cấu đội ngũ theo môn học, cấp học và không chủ động điều tiết được
giáo viên thừa, thiếu.
Đưa
ra giải pháp tháo gỡ trong công tác tuyển dụng giáo viên hiện nay, trao đổi với
Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam, bà Ngô Thị Minh – Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa,
Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội cho rằng:
“Tuyển
giáo viên mà như tuyển viên chức ngành khác là rất bất cập cho ngành giáo dục.
Bởi lẽ, dù thực hiện tuyển giáo viên theo Luật Viên chức nhưng ngành nội vụ ở
tất cả các địa phương vẫn giữ vai trò chủ trì trong khi vai trò của ngành giáo
dục rất quan trọng.
Do đó, thời gian tới ngành giáo dục cần phối hợp sâu hơn
nữa với ngành nội vụ trong vấn đề bố trí, sắp xếp, kể cả công tác tuyển dụng,
tránh tình trạng một số nơi không quan tâm đến vai trò của ngành giáo dục nên
ngành nội vụ phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh mà không tham khảo sâu ý kiến
của ngành giáo dục để dẫn tới hậu quả thừa thiếu giáo viên như thời gian qua”.
Theo bà Ngô Thị Minh, dù thực
hiện tuyển giáo viên theo Luật Viên chức nhưng ngành nội vụ các địa phương vẫn
chủ trì trong khi vai trò của ngành giáo dục rất quan trọng
Mặc dù theo bà Minh, tại khoản 2, Điều 58 của Luật Giáo
dục hiện hành đã giao thẩm quyền “tuyển dụng, quản lý nhà giáo, cán bộ, nhân
viên; tham gia vào quá trình điều động của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm
quyền đối với nhà giáo, cán bộ, nhân viên;” cho nhà trường tuy nhiên vẫn còn
những bất cập trong công tác tuyển dụng khi thực hiện Luật Viên chức, do đó
chúng ta cần xem xét thấu đáo và có lộ trình trình với Quốc hội để đề nghị sửa
Luật Viên chức.
Song
song với quá trình đó là cần nhanh chóng có Luật Nhà giáo, mặc dù
trong lần sửa Luật Giáo dục (tới đây) sẽ có Chương về Nhà giáo, dù vậy cũng
chưa thể đưa hết những vấn đề đặt ra nhưng ít nhất phải có quan điểm đối với
nhà giáo ở các cơ sở giáo dục ngoài công lập chất lượng cao.
Bởi
lẽ, đây chính là đội ngũ gánh đỡ những gánh nặng với ngân sách nhà nước tuy
nhiên, thời gian qua chính sách hỗ trợ các trường ngoài công lập phát triển vẫn
còn hạn chế.
Theo
bà Minh, muốn làm được điều này thì chính sách đất đai, tín dụng cần có những
tiêu chí phân bổ cụ thể ra sao tiếp cận trên cơ sở bình đẳng, công bằng, ví dụ,
những cơ sở giáo dục ngoài công lập không được hỗ trợ đất đai thì được hỗ trợ
tín dụng thế nào?
Ngoài
ra, cũng theo vị này, có một vấn đề mà Ủy ban Văn hóa, giáo dục, Thanh niên,
Thiếu niên và Nhi đồng rất quan tâm đó là chính sách miễn học phí cho trẻ 5
tuổi, học sinh tiểu học, trung học cơ sở cần phải tính toán chứ không phải cứ
vào trường công là được miễn.
Bởi
lẽ, “nếu cứ được miễn học phí thì trường công sẽ tiếp tục chịu những áp lực về
tăng biên chế, tăng số học sinh…do đó giải pháp hỗ trợ phát triển trường ngoài
công lập là rất cần thiết để giúp các cơ sở giáo dục công lập được phát triển,
bớt đi những gánh nặng, tránh được tình trạng dôi biên chế, áp lực cơ sở vật
chất”, bà Minh nói.
Theo Thùy Linh (giaoduc.net)